Nakayuko ang babae sa upuan, pinipisil ang dulo ng blusang dilaw para maitago ang panginginig ng kamay.
Sa harap niya, nakasandal sa swivel chair ang HR manager, nakangisi habang pinaglalaruan ang ballpen at papel na parang siya ang hukom sa korte.
Sa labas ng glass wall, tahimik na nakatingin ang ilang empleyado, nakakarinig ng pira-pirasong salita ng panlalait na ibinabato sa aplikante.
“Hindi ka bagay sa level namin,” malamig na sambit ng HR. “Maganda ang credentials daw sabi mo, pero mukha ka namang galing sa maliit na computer shop sa kanto.”
Hindi na nagsalita ang babae, pero sa loob-loob niya, may kumikirot na hindi lang hiya kundi awa sa lalaking hindi alam kung sino ang kaharap niya.
Ilang minuto lang ang lilipas bago tumunog ang telepono mula sa board room, at sa isang tawag, mag-iiba ang ihip ng hangin—magpapanting ang tenga ng HR, at magbabago ang tingin ng buong opisina sa babaeng nilait nila.
Ang Simpleng Aplikante Na May Mabigat Na Pangarap
Si Lea Rodriguez ay dalawampu’t pito anyos, panganay sa tatlong magkakapatid, at breadwinner mula pa noong ma-stroke ang ama at mawalan ng trabaho ang ina.
Lumaki siya sa isang masikip na apartment sa Tondo, sanay sa ingay ng jeep, sigaw ng tinderang naglalako, at sa pakikipagbuno sa budget na laging kulang.
Maaga siyang natutong tumanggap ng kung anu-anong racket: online selling, tutorial sa mga bata, at encoding ng mga papel ng tindera sa palengke para lang hindi maputol ang kuryente.
Kahit ganoon, hindi niya binitiwan ang pangarap na magkaroon ng maayos na trabaho sa isang respetadong kumpanya.
Natapos niya ang kursong Business Administration bilang scholar sa isang state university, laging nasa dean’s list, at nakapasa pa sa ilang certifications sa accounting at HR systems na libre niyang kinuha sa gobyerno at NGO programs.
Hindi siya sikat, wala siyang “backer,” pero malakas ang loob niya dahil alam niyang maayos ang pinagmulan niyang sipag at determinasyon.
Nang makita niya online ang hiring post ng isang kilalang kumpanya, ang “New Horizons Solutions,” parang kumislap ang dibdib niya.
Competitive ang sahod, may HMO para sa pamilya, at kilala sa industriya bilang “fast-growing.”
“Kung makakapasok ako dito, makakapagpahinga na sina Mama,” bulong niya sa sarili habang ginagawa ang updated resume.
Inayos niya ang bawat detalye, kinumpol ang certificates, at nag-practice pa sa harap ng salamin ng sagot sa mga basic interview questions.
Ang HR Manager Na Sanay Manghusga
Ang HR manager naman na haharap kay Lea ay si Marco Santos, tatlumpu’t tatlong taong gulang, nakaputing long sleeves, naka-tie, at sanay sa paghawak ng kapangyarihan sa loob ng opisina.
Maganda ang kanyang track record sa recruitment, pero may reputasyon siyang “pili ang ka-level” at mahilig manukat ng tao base sa brand ng sapatos o accent sa pagsasalita.
Sa isip niya, ang isang applicant na hindi marunong sa corporate polish ay “liability,” kahit gaano katalino o kasipag.
Sa araw na iyon, sunod-sunod na interview ang hawak niya at pagod na rin.
Nakatanggap pa siya ng email mula sa board na may darating daw na “external consultant” na may special project sa HR at operations, pero hindi na niya nabasa nang maayos dahil minadali niya.
“Mamaya ko na ’yan titignan,” sabi niya sa sarili. “Mas importante munang salain ang mga aplikante. Hindi puwedeng kung sino-sino lang ang mapapasok dito.”
Nang tumunog ang notification sa laptop na “Applicant: Lea Rodriguez is here,” sinilip niya ang file.
Nakita niya ang school: state university.
Nakita niya ang address: Tondo, Manila.
Napailing siya nang bahagya.
“Another probinsyana o taga-eskinitang ambisyosa,” bulong niya, hindi man lang iniisip na galing din sa hirap ang marami sa kasalukuyang top leaders ng kumpanya.
Nagpasalamat siya sa sarili dahil sa tingin niya, siya ang “unang gate” na nagtatanggal sa mga “hindi babagay” sa imahe ng kompanya.
Ang Panlalait Sa Harap Ng Lahat
Nang pumasok si Lea sa office ni Marco, agad niyang naramdaman ang bigat ng tingin nito.
Ngumiti siya at magalang na nagpakilala.
“Good morning po, Sir Marco. Ako po si Lea Rodriguez, for the HR Associate position.”
Tumango lang si Marco, nakangiti pero may halong pangungutya.
“Resume mo,” sabi niya, sabay abot ng kamay.
Iniabot ni Lea ang malinis na kopya, maayos na naka-print, may maikling summary ng experience at trainings.
Habang binabasa ni Marco, nagsalita na ito nang hindi man lang tumitingin sa kanya.
“So Lea, Business Administration major in HR, state university, scholar daw. Nice. Pero wala akong nakikitang corporate experience dito.
Puro maliit na kumpanya, encoding, part-time freelancer.
Sa tingin mo, sapat ’yan para sa level ng New Horizons?”
Huminga nang malalim si Lea.
“Sir, Alam Ko Pong Hindi Malalaking Kumpanya Ang Napasukan Ko,” mahinahon niyang sagot.
“Pero Sa Bawat Trabahong ’Yon Ako Ang Naging In-Charge Sa Systems, Documentation, At Minsan Pati Sa Training Ng Mga Baguhan.
Nag-Implement Din Po Ako Ng Basic HRIS Gamit Ang Libre Pero Legal Na Tools.
Naniniwala Po Ako Na Kahit Maliit Ang Kumpanya, Malaki Ang Skill Na Nakuha Ko.”
Ngumisi si Marco, ngayon diretso na ang tingin sa kanya.
“Ang taas ng confidence ha,” sabi niya.
“Pero tingnan mo ang sarili mo.
Wala kang dala-dalang designer bag, simple lang ang phone mo, at halata sa pananamit na hindi ka sanay sa high-end na environment.
May mga kliyente kami na high profile.
Paano kung kausapin ka nila?
Baka mabigla sila.”
Namilog ang mata ni Lea.
“Sir, Kung Skills At Professionalism Po Ang Pag-Uusapan, Naniniwala Po Akong—”
Pero hindi na siya pinatapos ni Marco.
“Excuse me,” putol nito. “Dito kasi, image is everything.
Hindi ito NGO.
Hindi kami charity.
Kung gusto mo ng pagkakataon, mag-apply ka sa mga small firm o BPO na mass hiring.
Dito, we are very selective.
Ayokong mapahiya kapag may client meeting at makikita nilang ganyan ang frontliner namin.”
Nang marinig iyon ng ilang empleyado sa labas na sakto namang dumadaan, napatingin sila.
May isa pang intern na napahinto at lihim na pinicturan ang eksena, hindi para sa chismis kundi dahil hindi na niya kinaya ang narinig.
Tumingin si Lea sa sahig, ramdam ang pamumula ng mukha.
Sa loob-loob niya, gusto niyang sumagot at ipagtanggol ang sarili, pero naalala niya ang ama niyang nakakabit sa oxygen at inang nakaasa sa kanya.
“Kung makikipagsigawan ako dito, wala nang chance na makahanap ng trabaho,” bulong niya sa isip.
“Sir, Maraming Salamat Po Sa Oras Nyo,” mahinahong sabi ni Lea, pilit pinipigilan ang luha.
“Pasensya Na Po Kung Hindi Po Ako Umasa Sa Itsura, Kundi Sa Kakayahan.”
Tumawa si Marco, pa-relax, parang wala lang.
“Good luck na lang sa susunod mong interview,” sagot niya.
“Next applicant!”
Tumayo na si Lea, handang umalis at kalimutan na lang sana ang sakit na dinulot ng pangyayaring iyon.
Ngunit bago pa siya makarating sa pintuan, biglang tumunog ang landline sa mesa ni Marco.
Napakunot ito ng noo nang makita ang internal number: galing ito sa board room.
Ang Tawag Mula Sa Board Na Nagpabago Ng Lahat
“Hello, Marco speaking,” masigla ang boses niya.
“Good morning po, Ma’am Liza,” paggalang niyang dagdag nang marinig ang boses sa kabilang linya.
Si Ma’am Liza ang chairperson ng board, bihirang tumawag nang direkta sa kanya.
“Marco,” malamig pero kontrolado ang boses ni Ma’am Liza.
“Nasa opisina mo na ba ang isang Lea Rodriguez?”
Nagulat si Marco, napatingin sa nakatayo pang si Lea na papalabas na ng pinto.
“Ah… Opo, Ma’am,” sagot niya.
“Katatapos lang po ng interview.
Pinaalis ko na po kasi hindi siya… fit sa standards natin.”
Nagkaroon ng sandaling katahimikan sa kabilang linya bago sumagot si Ma’am Liza.
“Pinaalis mo?” may diin ang tanong.
“Alam mo bang siya ang external HR and Systems consultant na tinapik ng board para tulungan tayong ayusin ang buong HR framework?
Alam mo bang siya ang nag-top sa mga applicants sa consulting firm na partner natin, at personal siyang inirekomenda ng auditing team dahil sa efficiency ng mga project na hinawakan niya?”
Parang binuhusan ng yelo si Marco.
“Ma’am, Consultant po?” pautal niyang sagot.
“Akala ko po applicant siya for HR Associate.
Yung kanban system niya sa resume parang… junior level lang po.”
“Basahin mo ulit ang memo,” matigas na sagot ni Ma’am Liza.
“Pinadala ko noong isang linggo.
Si Lea Rodriguez ang mag-evaluate sa kasalukuyang HR policies at culture natin, pati na ang paraan ng pag-handle mo ng tao.
Nandiyan ako sa board room kasama ang ibang directors, at kasalukuyan naming pinapanood sa CCTV ang interview mo kanina.
Don’t you dare treat any candidate or consultant that way again.”
Nanlaki ang mata ni Marco.
Biglang nagpanting ang tenga niya, hindi niya alam kung dahil sa hiya o dahil sa kaba sa posibleng mangyari sa trabaho niya.
Napasulyap siya sa kisame kung saan naka-install ang maliit na camera na halos hindi niya pinansin noon.
“Ma’am… Pasensya na po,” mabilis niyang sabi.
“H-Hindi ko po alam na… Akala ko po ordinary applicant lang.
Minsan po kasi, kailangan naming maging matapang sa pag-filter—”
“Hindi pagiging matapang ang ginawa mo,” mariing sagot ni Ma’am Liza.
“Pagiging mapanglait ’yan.
Walang lugar sa values ng kumpanya ang ganyang klase ng trato.
Ngayon pa lang, ini-inform na kita: Suspended ka pending investigation.
Lalabas ang formal memo mamaya.
At huling hiling ko muna ngayon… Haharap ka kay Ms. Rodriguez at magso-sorry ka nang maayos, hindi dahil consultant siya, kundi dahil tao siya.”
Tuluyang nanlamig ang mukha ni Marco.
Napatingin siya kay Lea na nakahawak pa rin sa doorknob, halatang narinig ang kalahati ng usapan.
Bumigat ang dibdib niya sa hiya.
Nawalan ng saysay ang tikas ng suot niyang long sleeves at necktie.
Ang Pag-angat Ni Lea At Ang Pagbagsak Ng Mayabang Na HR
Binitiwan ni Lea ang doorknob at marahang humarap sa kanya.
Hindi siya nagsalita, hinihintay kung ano ang sasabihin ni Marco.
Sa labas, unti-unti nang nagkukumpulan ang ilang empleyado na nakarinig ng balita mula sa mga nasa IT room na may access sa CCTV.
“Ms. Lea,” mahina at garalgal ang boses ni Marco.
“Pasensya na sa mga nasabi ko kanina.
Hindi ko alam na consultant ka pala ng board.
Misunderstanding lang ’yon.”
Tiningnan siya ni Lea, hindi na nanginginig, pero hindi rin nagmamataas.
“Sir Marco, Consultant Man O Ordinaryong Applicant Lang Ako, Hindi Po Dapat Gan’on Ang Trato Sa Sinumang Tao,” mahinahon niyang tugon.
“Kung Hindi Po Ako Consultant, Ibig Sabihin Po Ba Ay Karapat-Dapat Akong Maliitin?”
Napayuko si Marco.
Alam niyang tama si Lea.
Kung hindi ito consultant, malamang ay tuluyang umalis ito nang tahimik, bitbit ang sugat at hiya, habang siya ay magpapatuloy sa parehong gawi.
“Wala na akong maidadahilan,” sabi ni Marco.
“Nasanay lang akong… Suriin ang applicants base sa projection.
Nakalimutan kong may kwento at halaga ang bawat taong pumapasok dito.
Handa akong tanggapin ang anumang desisyon ng board.”
Pumasok sa opisina si Ma’am Liza kasama ang dalawa pang board members.
“Ms. Rodriguez,” magalang niyang sabi, “Pasensya na kung sa unang pagbisita mo ay ganito agad ang nasaksihan mo.
Kailangan namin ang tulong mo, hindi lang sa sistema, kundi sa kultura sa loob.
Handa ka pa rin bang tanggapin ang proyekto?”
Huminga nang malalim si Lea.
Naalala niya ang tatay niyang may iniindang sakit, ang inang nag-aalala sa panggastos, at ang mga kapatid na umaasa sa kanya.
Naalala niya rin ang ibang applicants na malamang ay dumaan na rin sa mapanlait na interview ni Marco nang walang CCTV o board na nakatingin.
“Opo, Ma’am,” sagot niya.
“Tinatanggap Ko Po Ang Project.
Pero May Isang Kundisyon Lang Po Sana Ako.”
Nagkatinginan ang board members.
“Ano ’yon, Lea?” tanong ni Ma’am Liza.
“Gusto Ko Pong Simulan Ang Assessment Sa Training Ng Mga HR At Hiring Managers,” paliwanag ni Lea.
“Hindi Lang Sa Skills, Kundi Sa Empathy At Professional Conduct.
Kung Sa Entrada Pa Lang Po Ng Kumpanya Ang Tao Nayuyurakan Na, Paano Pa Po Sa Loob?”
Tumango si Ma’am Liza.
“Tama ka,” sabi niya.
“Magsisimula tayo diyan.
At bilang unang hakbang, si Marco ay ma-o-offload muna sa frontline roles at sasailalim sa mandatory training at evaluation.
Depende sa resulta, doon namin aalamin kung may lugar pa siya rito.”
Hindi na nakapagsalita si Marco.
Ramdam niya ang pagkahulog ng pedestal na siya mismo ang itinayo.
Wala na siyang magagawa kundi tanggapin na ang kahit sinong minamaliit niya kanina, ngayon ang tutulak sa pagbabago sa kumpanyang akala niya ay siya ang may kontrol.
Pagbabalik Ni Lea At Ang Mga Aral Ng Kwento
Lumipas ang ilang buwan, pabalik-balik si Lea sa New Horizons bilang consultant.
Hindi na siya “applicant na naka-dilaw,” kundi pangunahing tagapagdisenyo ng bagong HR framework.
Nagpatupad siya ng malinaw na anti-bullying at anti-discrimination policy sa recruitment, naglagay ng feedback mechanism para sa applicants, at nag-train ng mga HR staff sa tamang pakikitungo—mula sa guard sa lobby hanggang sa huling interviewer.
Sa bawat session, lagi niyang inuulit ang isang linya.
“Maaaring Sinusuri Natin Ang Mga Aplikante, Pero Sila Rin Ay Tahimik Na Sinusuri Kung Anong Klase Tayong Kumpanya,” paalala niya.
Si Marco, dahil sa suspension, dumaan sa serye ng coaching at psychological assessment.
Pinapili siya ng board: magbabago o tuluyan nang aalis.
Hindi madali para sa kanya na tanggapin na kailangan niyang bumaba sa lupa, pero kalaunan, nagsimula rin siyang matutong makinig.
Sa isa sa mga huling workshop, humarap siya sa grupo at nagsabing, “Ako Ang Buhay Na Patunay Na Kapag Pinairal Ang Kayabangan Sa Trabaho, Maaaring Isang Tawag Lang Mula Sa Itaas Ang Kailangan Para Malaglag Ka.”
Si Lea, sa kabila ng kapal ng credentials at bagong respeto na natanggap, nanatiling simple.
Tuwing may nakakasalamuhang applicant na halatang kinakabahan, siya mismo ang unang ngumingiti at nag-aalok ng tubig.
Sa tuwing may naririnig siyang kwento ng ibang kumpanya na mapanlait sa interview, ipinapaalala niya sa mga estudyanteng inaasahan siya sa mga career talk, “Kung Nilait Ka Sa Interview, Ibig Sabihin Hindi Ikaw Ang Talong Tao, Kundi Ang Kultura Ng Kumpanyang Pinuntahan Mo.”
Sa huli, natapos ang proyekto ni Lea na may mataas na satisfaction rate at malaking pagbaba ng employee complaints.
Binigyan siya ng board ng alok na permanenteng position bilang Head Of People And Culture, na maingat niyang pinag-isipan.
Sa puntong iyon, alam na niyang hindi na siya basta naghahanap ng trabaho—naghahanap na siya ng lugar kung saan pahalagahan ang dignidad ng tao sa ibabaw ng titulo at address.
Sa Kwentong Ito, Makikita Natin Ang Ilang Mahahalagang Aral Sa Buhay.
Una, Hindi Dapat Ginagawang Sukatan Ng Kakayahan Ng Isang Tao Ang Kanyang Pinanggalingan O Panlabas Na Anyo.
Maaaring Simple Ang Damit Niya, Maaaring Mula Siya Sa Looban O Probinsya, Pero Baka Mas Matatag Ang Kanyang Skill At Character Kaysa Sa Mga Naka-Amerikana.
Pangalawa, Ang Posisyon At Titulo Sa Trabaho Ay Hindi Lisensya Para Mambastos O Manglait.
Ang Tunay Na Propesyonal Ay Marunong Magtanong Nang May Paggalang At Magbigay Ng Puna Nang Hindi Dinudurog Ang Pagkatao Ng Kaharap.
Pangatlo, Napakahalaga Ng Pagkakaroon Ng Sistema At Kulturang Makatao Sa Loob Ng Kumpanya.
Kung Sa Entrance Pa Lang Ay Takot At Hiya Na Ang Mararamdaman Ng Aplikante, Huwag Na Tayong Magtaka Kung Bakit Umaalis Ang Mga Empleyado Kapag May Mas Maayos Na Oportunidad.
Pang-Apat, Ang Pagkakamali, Kahit Gaano Kabigat, Ay Puwede Pa Ring Maging Simula Ng Pagbabago Kung Haharapin Ito Nang May Kaba, Pag-amin, At Pagtutuwid.
Si Marco Ay Naging Babala Sa Iba, Pero Naging Pagkakataon Din Upang Iangat Ang Antas Ng Respeto Sa Kumpanya.
Panghuli, Kung Ikaw Ang Katulad Ni Lea Na Naranasan Nang Maliitin, Tandaan Mong Hindi Doon Nagtatapos Ang Kwento Mo.
Maaaring Sa Isang Kumpanya Ay Tiningnan Ka Lang Na “Hindi Fit,” Pero Sa Mata Ng Tamang Tao At Tamang Lugar, Ikaw Ang Kailangan Para Magdala Ng Pagbabago.
Kung May Kilala Kang Aplikante, Estudyante, O Empleyadong Nakararanas Ng Hindi Makatwirang Panlalait Sa Trabaho O Interview, I-Share Mo Sa Kanila Ang Post Na Ito.
Baka Ito Na Ang Kwento Na Kailangan Nila Para Maalala Na Hindi Pera, Posisyon, O Big-Time Na Pangalan Ang Nagbibigay Ng Tunay Na Halaga Sa Tao, Kundi Ang Kusang Pagpili Niyang Manatiling Marangal Kahit Harap-Harapan Siyang Hinuhusgahan Ng Mundo.
