Madilim ang ulap kahit tanghali, parang may bagyong namumuo sa pagitan ng barung-barong sa kaliwa at ng mamahaling mansyong kulay krema sa kanan; sa gitna ng putikang eskinita, nakatayo ang batang si Nilo, mga walong taong gulang, maalikabok ang abong t-shirt at nanginginig ang maliliit na kamay habang hawak ang itim na pitaka; sa harap niya, ang matandang lalaki na nakapulang barong na sobrang linis at presko kumpara sa paligid, si Don Ernesto Salazar—ang bilyonaryong may-ari ng mansyong naroon mismo sa likod nila—ay humahagulhol na parang batang napalo, sapo ang isang maliit na papel na kinuha niya mula sa loob ng pitaka; “Sa’yo po yan, hindi ko po kinuha,” mahinang sabi ni Nilo, halos pabulong, at tinitigan lang siya ng matanda na para bang pinapasan ang lahat ng taon na hindi niya napansin ang eskinita sa tapat ng sarili niyang gate; “Saan mo nakuha ‘to, iho?” basag ang boses ni Don Ernesto, nanginginig pa ang baba; “Doon po sa gilid ng poste… nalaglag yata nung guard niyo, dumaan po kasi yung itim na kotse,” sagot ni Nilo, pero hindi pa rin niya maiwasang kabahan dahil ilang kapitbahay ang nakaluhod na sa may pintuan ng tagpi-tagping bahay, nakamasid, nagbubulungan ng “lagot ang bata,” at “bawal pumasok sa village ‘yan”; sa lapit, naamoy ni Nilo ang mamahaling pabango at ang amoy ng ulan na paparating, sabay kulog na parang kumpas ng tanod na nagbabantang lumapit; dahan-dahang binuklat ni Don Ernesto ang munting papel, at sa sandaling nabasa niya ang nakasulat—“Pa, kung makita mo man ‘to, ang ibig sabihin natagpuan mo na rin ako. Huwag ka nang magalit.”—bumigay ang tuhod ng matanda, napatili ang isang aleng nakamasid, at napakapit siya kay Nilo na parang doon lang siya makakahinga; “Tay,—ay, sir, okay lang po ba kayo?” tarantang tanong ng bata, at sakto namang tumakbo ang dalawang gwardiya mula sa tarangkahan ng mansyon, makikinis ang sapatos, naka-walkie-talkie, “Sir! Nagnakaw ho ba ‘yan? Dito na po sa amin ang bata,” sabay abot sa balikat ni Nilo; “Huwag!” sigaw ni Don Ernesto, may punit ang boses; “Walang nagnakaw dito. Siya ang nagbalik.”
Napigil ang mga gwardiya, nagkatinginan, at umatras; tinapik ni Don Ernesto ang balikat ng bata at pinunasan ang sariling luha, pero mabilis din iyong napalitan ng panibagong agos, “Anak…” bulong niya, halos hindi marinig; “Ha?” tanong ni Nilo, “anak niyo po?”; humigpit ang hawak ng matanda sa pirasong papel, “Ang anak kong si Mika. Sampung taon na siyang nawala. Ito ang sulat niya, nakatupi sa loob ng pitakang matagal kong hindi binubuksan kasi tuwing binubuksan ko, bumabalik ang lahat—pero ngayong araw na ‘to, nalaglag, at ikaw ang nakapulot.” Umugong ang usisa ng mga tao: “Anak? Nawala?” “Baka yung kwento noon sa TV?”; minuwestra ni Don Ernesto ang mga gwardiya, “Magbantay lang kayo. Walang hahawak sa bata.”
Inabot niya ang pitaka kay Nilo para ipahawak ulit, parang sinasadya niyang isalalay ang bigat ng alaala sa inosenteng kamay, at pinikit sandali ang mata; “Bakit po kayo umiiyak?” tanong ni Nilo, mas buo na ang boses ngayon, “Sabi po sa amin sa eskwela, kapag may nawalang gamit, ibalik. Kaya po ako naghintay dito sa tapat, baka kayo ang may-ari kasi pareho po yung kulay ng suot ninyo sa logo ng sasakyan ninyo.” Sa sinabi ng bata, napahagulgol muli si Don Ernesto—ang pulang barong niya na matingkad laban sa kulay-abo ng langit ay mistulang sigaw ng puso—at marahang ipinatong niya ang kamay sa ulo ni Nilo, “Salamat, iho. Ni hindi ko alam kung paano kita pasasalamatan, pero… may utang na loob ako sa’yo.” “Wala po ‘yun,” sagot ni Nilo, “basta po sana hindi magagalit ang mga guard. Natatakot po ako sa kulungan.” “Walang kulungan,” sagot ni Don Ernesto, “kung meron man, yung puso ko ‘yon—matagal nang nakakulong sa pride.”
At bago pa makapamulagat ang mga nakikiusyoso, narinig nila ang motor ng isa pang kotse na pumarada, at mula rito bumaba ang isang babaeng kagalang-galang ang tindig, naka-puting blusa, hawak ang folder—si Andrea, ang tagapamahala ng foundation ni Don Ernesto; “Sir, may dinalang balita ang private investigator… pero, Diyos ko, bakit kayo nasa labas?” tanong nito, sabay tingin sa bata; “Andrea,” sabi ni Don Ernesto, “basahin mo ‘to.” Inabot niya ang munting papel, at nang makita ni Andrea ang sulat-kamay na pamilyar, napasinghap siya, “Sir… ito nga… ito ‘yong kopya ng mensaheng iniwan ni Miss Mika noon, pero iba ‘yong huling linya,” sabay turo sa maliit na kurbada ng dulo: “Kung makita mo ‘to, ibig sabihin natagpuan mo na rin ako.” “Bakit nagbago?” tanong ni Don Ernesto, nanginginig ang kamay; “Kasi po,” sabad ni Nilo, marahang tinitigan ang sulat, “may nagdagdag po ng tuldok dito sa dulo at may guhit na bago. Parang sariwa pa po ang tinta—amoy pentelpen pa.”
Napatingin si Andrea sa matanda, at umigting ang hangin, “Ibig sabihin… may naglagay ulit ng mensahe sa pitaka ninyo kanina o nitong mga nakaraang araw. Sino ang may hawak ng pitaka ninyo bago ‘to?” Napakunot ang noo ng matanda, “Si Roberto… driver ko. Pero matagal na siyang kasama. Hindi gagawa ‘yon…” sabay lingon sa gate, tila tinatawag sa isip ang taong wala; “Sir,” sabat ng isa sa mga guard, “si Kuya Roberto po, huminto sandali sa talipapa kanina nung papasok. Baka po doon nalaglag.” “O baka may nagbalik at nagpasabi,” sabi ni Andrea, “sir, tandaan ninyo—noong araw na nawala si Miss Mika, may ulat na may batang tumakbo papasok sa barung-barong dito sa kanto, humihingi ng saklolo, pero natabunan ng balita ng bagyo. Parehong-pareho ang lugar na ‘to.”
Napatitig si Don Ernesto sa paligid: sa kahoy na dingding na may asul na yero, sa palmyang sumisilip sa likod, sa mismong daang madalas lang niyang tingnan mula sa bintana ng mansyon niya, hindi nilalapitan; “Bakit ngayon ko lang nakita?” bulong niya; “Sir,” muling sambit ni Andrea, “pakinggan niyo si Nilo. Iho, bakit ka ba nandito sa mismong pagitan ng mansyon at barung-barong?” Tumikhim ang bata, tiningnan ang kanyang tsinelas na butas, saka nagsalita, “Kasi po, tuwing hapon, dito po ako nagbabaka-sakali. Sabi po ng lola ko, kung may nawalang tao, huwag mawalan ng pag-asa. Kaya po kapag may nadaraang sasakyan na may pulang logo, tinitingnan ko po. Baka po hanap din nila yung hinahanap namin.”
“Hinahanap ninyo?” tanong ni Don Ernesto, napalapit, kasing-igting ng kulog ang tibok ng dibdib; “Opo,” sagot ni Nilo, “kapatid ko po si Mika.” Kumirot ang hangin na parang sinuntok, humina ang usap-usapan, at napasinghap ang lahat; “Ano’ng sabi mo?” halos hindi lumalabas ang boses ng matanda; “Kapatid ko po si Mika. Hindi ko po siya tunay na kapatid sa dugo, pero siya po ang tumulong sa’kin nang mawala ang nanay ko. Dito po kami tumira sa may barung-barong ng kaibigan niya. Noong gabing ‘yun—noong malakas po ang ulan—umalis po siya para maghanap ng gamot, kasi hinihika po ako. Sabi niya, babalik siya. Hindi po siya bumalik. Ilang taon na po kaming naghihintay ni Lola Sion. Kaya po kapag may nadadaang pulang kotse, tinitingnan ko. Kasi po, sabi niya, tatay niya ang may maraming pulang kotse.”
Nangalog ang tuhod ni Don Ernesto, at muling bumulwak ang luha, “Diyos ko…” Napahawak siya sa dibdib, at parang ngayon lang umamo ang langit; “Andrea,” utos niya, “ipatawag ang pulis, social worker, kahit sinuman—pero unahin mo ang bahay ni Lola Sion. Dalhin sila rito. At hanapin si Roberto.” “On it, sir,” mabilis na tugon ni Andrea sa telepono; sa gilid, lumapit ang ilang kapitbahay—dati’y mga nakatingin lang—at kinurot-kurot ang pisngi ni Nilo, “Buti na lang mabait ka, anak,” “Salamat sa Diyos,” pero agad ding umatras nang sumenyas ang guard para magbigay ng espasyo.
“Iho,” sabi ni Don Ernesto, “hindi kita papakawalan. Hindi dahil sa pitaka lang, kundi dahil sa lakas ng loob mo.” Tumikhim siya, sinubukang kontrolin ang luha, at tumungo sa antas ng bata, “Kung papayag ka, sasamahan kita kay Lola Sion. Hahanapin natin si Mika. Ngayon.” “Talaga po?” kumikinang ang mata ni Nilo kahit maalikabok, at mahigpit ang kapit sa pitaka na para bang ito ang tulay palabas ng hindi matapos-tapos na paghihintay; “Talaga,” sagot ng matanda, at inilapat ang kanyang palad sa maliit na balikat, “simula ngayon, hindi ka na mag-isa.”
Umihip ang hangin, tumiklop ang ulap, at kahit nananatili ang guhit ng kahirapan sa kaliwa at karangyaan sa kanan, may gitnang daan na nabuksan—ang kalsadang iyon mismo na dati’y dingding lang sa pagitan ng dalawang mundo; habang papasok sila sa masikip na eskinita, nagsunod ang dalawang guard, si Andrea, at ilang kapitbahay, parang maliit na prusisyon; “Sir,” nagtext si Andrea, “nahuli na si Roberto sa labas ng palengke. May wallet siyang kapareho ng sa inyo, may laman na pera, at may tindera raw na nagsabing may babaeng naiwan ng sulat para sa kanya—pangalan Mika. Papunta na rito.”
Napahinto si Don Ernesto, tumingala sandali na parang nagpasalamat sa langit, at humigpit ang hawak kay Nilo, “Iho, palagay ko hindi aksidente ang lahat ng ‘to. At kung totoo ang hinala ko, malapit na tayong magkita-kita.” “Sana po,” bulong ni Nilo, at sa wakas, ngumiti siya—isa iyong payak na ngiti na parang liwanag sa gitna ng maulap na hapon—habang sa palad pa rin niya nakasalalay ang itim na pitaka at ang munting papel na nagbukas ng pinto mula sa mansyon patungo sa barung-barong, mula sa pag-iyak ng bilyonaryo patungo sa pag-asa ng isang bata.
